Omdat het risicogedrag toeneemt en blootstelling aan geluid hoger wordt naarmate kinderen ouder worden, is het van belang onderzoek te doen onder jongeren naar gehoorschade en risicogedrag. Na de kleuterklas is er geen officieel meetmoment meer van het gehoor. Met dit onderzoek is in kaart gebracht hoe groot het probleem is en wat voor risico’s er zijn, zodat effectieve voorlichting kan worden gegeven. De resultaten onderstrepen het belang van structurele screening en voorlichting voor jongeren.

Muziek luisteren is een favoriete bezigheid. Vrijwel alle leerlingen luisteren muziek via een muziekspeler en meer dan de helft luistert dagelijks. De helft van de leerlingen luistert op een hoog volume (70% of harder) en gebruikt (nog) niet de volumebegrenzer. 15% heeft al een (tijdelijke) piep na het luisteren of maken van muziek. Slechts 6% van de leerlingen beschermt zichzelf tijdens het uitgaan door (bijna) altijd oordoppen te dragen. Terwijl bijna de helft van de leerlingen wel eens een piep in het oor heeft na het uitgaan.

Opvallend is dat meisjes vaker een piep hebben na het uitgaan en het eigen gehoor ook als ‘slechter’ inschatten dan jongens. Zij lijken zich er meer van bewust dat een piep een eerste teken is van gehoorschade. Jongens dragen tijdens het uitgaan juist vaker oordoppen dan meisjes, maar nemen ‘bewuster’ risico als het gaat om luisteren naar muziek op een muziekspeler: zij luisteren naar een harder volume, luisteren vaker zonder volumebegrenzer en negeren de waarschuwing over een hard volume vaker.

Het merendeel van de leerlingen zet het volume zachter als zij een waarschuwing krijgen. Echter geeft bijna een derde van de leerlingen aan gewoon door te luisteren als zij een waarschuwing krijgen over het volume op hun persoonlijke muziekspeler. Eenzelfde percentage werd gevonden in een eerder onderzoek onder middelbare scholieren. Een groot deel van de leerlingen neemt daarmee bewust risico en riskeert hierdoor gehoorschade of heeft dit mogelijk al. Er lijkt een verband te zijn tussen het luisteren naar een volume van 70% of hoger en een ‘niet goede’ uitslag op de online hoortest.

Gehoorschade door hard geluid is onomkeerbaar en kan leiden tot onder andere communicatie- en concentratieproblemen, slaapproblemen, vermoeidheid, verminderde (leer)prestaties, sociaal isolement en (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheid. Mede doordat de effecten van teveel blootstelling vaak pas op latere leeftijd merkbaar zijn, kan gehoorschade die op jonge leeftijd is opgelopen grote gevolgen hebben voor de opleiding en carrièreperspectieven van een jongere. Op dit moment wordt er gewerkt aan een vervolg op de eerder genoemde resultaten. Zo wordt de vragenlijst verder gevalideerd met als doel structurele opname binnen de JGZ, ondersteund door het ministerie van Volksgezondheid. Ook is de online hoortest “JGZ Oorcheck” beschikbaar voor JGZ-organisaties om in te zetten en het gehoor bij jongeren te testen. We promoten de gratis hoortest via Oorcheck en geven als partner van het Derde Convenant Preventie Gehoorschade voorlichting via I Love My Ears.

Tips voor het voorkomen van gehoorschade:

• zet de volumebegrenzer op je muziekspeler of telefoon aan
• luister maximaal 2 uur per dag naar muziek op een koptelefoon
• gebruik een goede koptelefoon (over de oorschelp heen) liever dan oortjes (niet in het verkeer overigens)
• draag oordoppen met een muziekfilter tijdens het uitgaan
• test je gehoor via Oorcheck

Meer informatie over het onderzoek

Lees meer over het onderzoek en download het volledige rapport op deze pagina. Voor het onderzoek was de vragenlijst van Jij en Je Gezondheid – die de vier organisaties gebruiken voor het adolescenten contactmoment - aangevuld met vragen over gehoorschade.