Fietsers zijn kwetsbare verkeersdeelnemers. Het Letsel Informatie Systeem (LIS) van VeiligheidNL laat zien dat in 2016 ruim 40.000 fietsers op de Spoedeisende Hulp (SEH) zijn behandeld met ernstig letsel. Naast het LIS voeren we ook verdiepend onderzoek uit naar oorzaken en gevolgen van fietsongevallen. Bekijk alle cijfers in onderstaande infographic.

In 2016 vonden naar schatting 656.000 SEH-bezoeken plaats als gevolg van letsel, waarvan 120.000 bezoeken als gevolg van een verkeersongeval. Als we kijken naar ernstige letsels, werden 40.800 fietsers behandeld. Dat is bijna tweederde van alle verkeersongevallen met ernstige letsels.

Fietsongevallen waarvoor behandeling noodzakelijk is, komen relatief vaak voor bij kinderen en ouderen. Ouderen lopen daarbij ook vaker ernstig letsel op: van de SEH-slachtoffers was bijna 40% 55 jaar of ouder.

Bijna de helft van de fietsslachtoffers wijt het ongeval aan eigen gedrag, bijvoorbeeld omdat ze niet goed hebben opgelet, of een stuurfout.  36% gaf aan dat het gedrag van een andere verkeersdeelnemer het ongeval had veroorzaakt. In 34% van de ongevallen was de toestand van de weg de oorzaak (glad wegdek, losliggend materiaal, etc.).

In 11% van de ongevallen was praten met iemand tijdens het fietsen de oorzaak van het ongeval. Andere bezigheden die tot een ongeval leidden, waren aandacht verliezen (4%) of het luisteren naar muziek (3%). Slechts 1% van de slachtoffers gaf aan voor het ongeval gebruik gemaakt te hebben van een mobiele telefoon of smartphone. Bij jongeren onder de 25 jaar was dit iets hoger (2%).

67% van de fietsongevallen in dit onderzoek betrof enkelvoudige ongevallen. Van deze slachtoffers kwam 62% ten val door evenwichtsverlies (inclusief uitglijden) tijdens het fietsen. Verder reed 17% tegen iets aan (3% botste tegen een paaltje) en 10% verloor het evenwicht tijdens op- of afstappen. Racefietsers overkwam relatief het vaakst een meervoudig ongeval.

83% van de fietsers die na een ongeval op een elektrische fiets op de SEH belandde, was 55 jaar of ouder. Deze ongevallen waren significant vaker enkelvoudig dan ongevallen op een gewone fiets. Ook kregen elektrische fietsers vaker een ongeval buiten de bebouwde kom.  

Ongevallen op elektrische fietsen leveren gemiddeld ernstiger letsel op dan een ongeval op een gewone fiets, maar gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht verdwijnt dit effect. Op elektrische fietsen rijden vaak oudere fietsers, een groep die toch al (op elk fietstype) relatief ernstige letsels oploopt. Daarmee is de elektrische fiets gemiddeld genomen niet gevaarlijker dan een gewone fiets, maar ouderen fietsen vaker en verder met een elektrische fiets.