De zin en onzin van alarmsystemen

Het is een gedachte die iedere jonge ouder wel eens heeft. Vanaf het moment dat een kindje geboren is, moet het in de gaten worden gehouden. Gelukkig ontwikkelen ouders al snel een natuurlijke alertheid en krijgen ze ogen in het achterhoofd. Maar continue toezicht is gewoon niet mogelijk. Om de eenvoudige reden dat ouders ook gewoon slaap nodig hebben.

Wiegendood... het is nog steeds niet helemaal duidelijk waarom het gebeurt. Het aantal gevallen van wiegendood is tegenwoordig gelukkig laag, per jaar overlijden er ongeveer 12 baby's (tussen een week en een jaar oud).

Winkels spelen in op het onzekere gevoel van ouders. Zo zijn er allerlei soorten alarmsystemen op de markt, die waarschuwen wanneer een kind stopt met ademen.

Een ademhalingsdetector, of een alarmmatje, registreert de ademhalingsbeweging van het kind, niet de ademhaling zelf. Zo’n apparaat maakt gebruik van sensoren. Zodra er een bepaalde periode geen ademhalingsbeweging gedetecteerd wordt, gaat er een alarm af. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Die momenten dat een ouder naar de baby kijkt en twijfelt of hij nog wel ademt, zijn zo herkenbaar. Maar helaas, zo’n systeem is inderdaad te mooi om waar te zijn.

Uit de vele onderzoeken die in de loop der jaren gedaan zijn naar dit type alarmsystemen, is nooit gebleken dat ze wiegendood kunnen voorkomen.

Want beweging alleen is bij baby's geen betrouwbare aanwijzing voor wat betreft de ademhaling. In bepaalde gevallen van belemmering maakt een baby namelijk wel de ademhalingsbeweging, maar zonder te ademen.

Ook het aspect schijnveiligheid speelt een rol: ouders kunnen door het gebruik van een monitor minder waakzaam zijn. En de kans bestaat dat effectieve preventiemaatregelen, zoals bijvoorbeeld het weglaten van kussenachtige materialen in bed, in mindere mate worden toegepast.

Er bestaan uitzonderingen. Bij enkele risicogroepen, bijvoorbeeld te vroeg geboren baby’s, kan in overleg met de arts een ademhalingsmonitor voor een beperkte duur gebruikt worden.

Bij alle soorten alarmsystemen moeten verkopers ouders informeren dat ze ongevallen niet voorkomen, en dat ze nooit het ouderlijk toezicht of andere preventieve maatregelen kunnen vervangen.